Κλέφτικο Κολοκοτρωναίικο τραγούδι

Στην Μνήμη του μπάρμπα Σταύρου Π. Αϊβαλή από το  Ελληνικό Γορτυνίας
που του άρεσε και το τραγουδούσε....


Τα κλέφτικα τραγούδια δημιουργήθηκαν στην περίοδο της Τουρκοκρατίας εποχή που αρχίζει το "αρματολίκι", η έντονη επαναστατική δράση των Ελλήνων κλεφτών και αρματολών. Η φήμη των Κολοκοτρωναίων ως κλεφτών και αρματολών έχει λάβει ανά τους αιώνες διαστάσεις θρύλου. Τα κατορθώματά τους εξυμνούνται από πολλά τραγούδια της προεπαναστατικής περιόδου, όσο και των χρόνων του Αγώνα. Κυρίως εξυμνείται ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, στον οποίον σε μέγιστο ποσοστό οφείλουμε την ελευθερία μας. Εντοπίζεται σε όλη την Πελοπόννησο με επίκεντρο την Αρκαδία, από όπου και κατάγεται η ξακουστή οικογένεια των Κολοκοτρωναίων
Το βίντεο είναι από τον τάφο του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη στο Α' νεκροταφείο Αθηνών

ΨΗΦΙΣΤΕ ΕΔΩ http://www.lifeisgood.gr/videos/omada.

Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης απηύθυνε λόγο προς τους νέους στην Πνύκα,

ΤΟ ΕΚΜΑΓΕΙΟ ΤΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ

Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης απηύθυνε στην Πνύκα, τον πιο κάτω λόγο προς τους νέους του Α΄ Γυμνασίου της Αθήνας:


                          Π α ι δ ι ά  μ ο υ !

Εις τον τόπο τούτο, οπού εγώ πατώ σήμερα, επατούσαν και εδημηγορούσαν τον παλαιό καιρό άνδρες σοφοί, και άνδρες με τους οποίους δεν είμαι άξιος να συγκριθώ και ούτε να φθάσω τα ίχνη των. Εγώ επιθυμούσα να σας ιδώ, παιδιά μου, εις την μεγάλη δόξα των προπατόρων μας, και έρχομαι να σας ειπώ, όσα εις τον καιρό του αγώνος και προ αυτού και ύστερα απ' αυτόν ο ίδιος επαρατήρησα, και απ' αυτά να κάμωμε συμπερασμούς και δια την μέλλουσαν ευτυχίαν σας, μολονότι ο Θεός μόνος ηξεύρει τα μέλλοντα. Και δια τους παλαιούς Έλληνας, οποίας γνώσεις είχαν και ποία δόξα και τιμήν έχαιραν κοντά εις τα άλλα έθνη του καιρού των, οποίους ήρωας, στρατηγούς, πολιτικούς είχαν, δια ταύτα σας λέγουν καθ' ημέραν οι διδάσκαλοί σας και οι πεπαιδευμένοι μας. Εγώ δεν είμαι αρκετός. Σας λέγω μόνον πως ήταν σοφοί, και από εδώ επήραν και εδανείσθησαν τα άλλα έθνη την σοφίαν των.

Εις τον τόπον, τον οποίον κατοικούμε, εκατοικούσαν οι παλαιοί Έλληνες, από τους οποίους και ημείς καταγόμεθα και ελάβαμε το όνομα τούτο. Αυτοί διέφεραν από ημάς εις την θρησκείαν, διότι επροσκυνούσαν τες πέτρες και τα ξύλα. Αφού ύστερα ήλθε στον κόσμο ο Χριστός, οι λαοί όλοι επίστευσαν εις το Ευαγγέλιό του, και έπαυσαν να λατρεύουν τα είδωλα. Δεν επήρε μαζί του ούτε σοφούς ούτε προκομμένους, αλλ' απλούς ανθρώπους, χωρικούς καί ψαράδες, και με τη βοήθεια του Αγίου Πνεύματος έμαθαν όλες τες γλώσσες του κόσμου, οι οποίοι, μολονότι όπου και αν έβρισκαν εναντιότητες και οι βασιλείς και οι τύραννοι τους κατέτρεχαν, δεν ημπόρεσε κανένας να τους κάμη τίποτα. Αυτοί εστερέωσαν την πίστιν.

Οι παλαιοί Έλληνες, οι πρόγονοί μας, έπεσαν εις την διχόνοια και ετρώγονταν μεταξύ τους, και έτσι έλαβαν καιρό πρώτα οι Ρωμαίοι, έπειτα άλλοι βάρβαροι καί τους υπόταξαν. Ύστερα ήλθαν οι Μουσουλμάνοι και έκαμαν ό,τι ημπορούσαν, δια να αλλάξη ο λαός την πίστιν του. Έκοψαν γλώσσες εις πολλούς ανθρώπους, αλλ' εστάθη αδύνατο να το κατορθώσουν. Τον ένα έκοπταν, ο άλλος το σταυρό του έκαμε. Σαν είδε τούτο ο σουλτάνος, διόρισε ένα βιτσερέ [αντιβασιλέα], έναν πατριάρχη, καί του έδωσε την εξουσία της εκκλησίας. Αυτός και ο λοιπός κλήρος έκαμαν ό,τι τους έλεγε ο σουλτάνος. Ύστερον έγιναν οι κοτζαμπάσηδες [προεστοί] εις όλα τα μέρη. Η τρίτη τάξη, οι έμποροι και οι προκομμένοι, το καλύτερο μέρος των πολιτών, μην υποφέρνοντες τον ζυγό έφευγαν, και οι γραμματισμένοι επήραν και έφευγαν από την Ελλάδα, την πατρίδα των, και έτσι ο λαός, όστις στερημένος από τα μέσα της προκοπής, εκατήντησεν εις αθλίαν κατάσταση, και αυτή αύξαινε κάθε ήμερα χειρότερα· διότι, αν ευρίσκετο μεταξύ του λαού κανείς με ολίγην μάθηση, τον ελάμβανε ο κλήρος, όστις έχαιρε προνόμια, ή εσύρετο από τον έμπορο της Ευρώπης ως βοηθός του ή εγίνετο γραμματικός του προεστού. Και μερικοί μην υποφέροντες την τυραννίαν του Τούρκου και βλέποντας τες δόξες και τες ηδονές οπού ανελάμβαναν αυτοί, άφηναν την πίστη τους και εγίνοντο Μουσουλμάνοι. Καί τοιουτοτρόπως κάθε ήμερα ο λαός ελίγνευε καί επτώχαινε.

Εις αυτήν την δυστυχισμένη κατάσταση μερικοί από τους φυγάδες γραμματισμένους εμετάφραζαν και έστελναν εις την Ελλάδα βιβλία, και εις αυτούς πρέπει να χρωστούμε ευγνωμοσύνη, διότι ευθύς οπού κανένας άνθρωπος από το λαό εμάνθανε τα κοινά γράμματα, εδιάβαζεν αυτά τα βιβλία και έβλεπε ποίους είχαμε προγόνους, τι έκαμεν ο Θεμιστοκλής, ο Αριστείδης και άλλοι πολλοί παλαιοί μας, και εβλέπαμε και εις ποίαν κατάσταση ευρισκόμεθα τότε. Όθεν μας ήλθεν εις το νου να τους μιμηθούμε και να γίνουμε ευτυχέστεροι. Και έτσι έγινε και επροόδευσεν η Εταιρεία.

Όταν αποφασίσαμε να κάμωμε την Επανάσταση, δεν εσυλλογισθήκαμε ούτε πόσοι είμεθα ούτε πως δεν έχομε άρματα ούτε ότι οι Τούρκοι εβαστούσαν τα κάστρα και τας πόλεις ούτε κανένας φρόνιμος μας είπε «πού πάτε εδώ να πολεμήσετε με σιταροκάραβα βατσέλα», αλλά ως μία βροχή έπεσε εις όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας μας, και όλοι, και ο κλήρος μας και οι προεστοί και οι καπεταναίοι και οι πεπαιδευμένοι και οι έμποροι, μικροί και μεγάλοι, όλοι εσυμφωνήσαμε εις αυτό το σκοπό και εκάμαμε την Επανάσταση.

Εις τον πρώτο χρόνο της Επαναστάσεως είχαμε μεγάλη ομόνοια και όλοι ετρέχαμε σύμφωνοι. Ο ένας επήγεν εις τον πόλεμο, ο αδελφός του έφερνε ξύλα, η γυναίκα του εζύμωνε, το παιδί του εκουβαλούσε ψωμί και μπαρουτόβολα εις το στρατόπεδον και εάν αυτή η ομόνοια εβαστούσε ακόμη δύο χρόνους, ηθέλαμε κυριεύσει και την Θεσσαλία και την Μακεδονία, και ίσως εφθάναμε και έως την Κωνσταντινούπολη. Τόσον τρομάξαμε τους Τούρκους, οπού άκουγαν Έλληνα και έφευγαν χίλια μίλια μακρά. Εκατόν Έλληνες έβαζαν πέντε χιλιάδες εμπρός, και ένα καράβι μιαν άρμάδα...

Εγώ, παιδιά μου, κατά κακή μου τύχη, εξ αιτίας των περιστάσεων, έμεινα αγράμματος και δια τούτο σας ζητώ συγχώρηση, διότι δεν ομιλώ καθώς οι δάσκαλοι σας. Σας είπα όσα ο ίδιος είδα, ήκουσα και εγνώρισα, δια να ωφεληθήτε από τα απερασμένα και από τα κακά αποτελέσματα της διχονοίας, την οποίαν να αποστρέφεσθε, και να έχετε ομόνοια. Εμάς μη μας τηράτε πλέον. Το έργο μας και ο καιρός μας επέρασε. Και αι ημέραι της γενεάς, η οποία σας άνοιξε το δρόμο, θέλουν μετ' ολίγον περάσει. Την ημέρα της ζωής μας θέλει διαδεχθή η νύκτα του θανάτου μας, καθώς την ημέραν των Αγίων Ασωμάτων θέλει διαδεχθή η νύκτα και η αυριανή ήμερα. Εις εσάς μένει να ισάσετε και να στολίσετε τον τόπο, οπού ημείς ελευθερώσαμε· και, δια να γίνη τούτο, πρέπει να έχετε ως θεμέλια της πολιτείας την ομόνοια, την θρησκεία, την καλλιέργεια του Θρόνου και την φρόνιμον ελευθερία.

_____________________

http://hellinon.net/kolokotronis.htm

Η ΑΛΩΣΗ ΤΗΣ ΤΡΙΠΟΛΙΤΣΑΣ

Η Άλωση της Τριπολιτσάς

Από τις κορυφαίες στιγμές της Επανάστασης του '21, κατά την οποία αναδείχθηκε ο στρατηγικός νους του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη.

Από τις πρώτες μέρες του εθνικού ξεσηκωμού, ο Κολοκοτρώνης είχε συλλάβει την ιδέα της πολιορκίας και της άλωσης της Τριπολιτσάς (σημερινής Τρίπολης), επειδή κατείχε στρατηγική θέση και ήταν το διοικητικό κέντρο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στον Μοριά. Στην Τριπολιτσά είχε την έδρα του ο Μόρα-Βαλεσί, ο στρατιωτικός διοικητής της Πελοποννήσου, με όλο το χαρέμι και τα πλούτη του, εκεί ζούσε ο μισός τουρκικός πληθυσμός της Πελοποννήσου και την υπερασπιζόταν σημαντικός αριθμός ενόπλων σωμάτων. Με λίγα λόγια ήταν μια επικίνδυνη εχθρική εστία, η οποία εάν δεν εξουδετερωνόταν θα ήταν μια διαρκής απειλή για τις επαναστατημένες επαρχίες της Πελοποννήσου.

Η στρατηγική σύλληψη του Κολοκοτρώνη δεν έγινε αμέσως αποδεκτή, επειδή προϋπέθετε οργανωμένο στρατό, που δεν υπήρχε. Ο Κολοκοτρώνης με επιμονή και πειστικότητα αντέστρεψε το αρνητικό για την άποψή του κλίμα μεταξύ των οπλαρχηγών κι έτσι στα μέσα Απριλίου αποφασίστηκε ο αποκλεισμός της Τριπολιτσάς σε πρώτη φάση, ώστε να διακοπεί κάθε δυνατότητα επικοινωνίας και εφοδιασμού της πόλης. Αρχιστράτηγος της επιχείρησης ορίσθηκε ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, αλλά ιθύνων νους της ήταν ο Κολοκοτρώνης, το σχέδιο του οποίου τηρήθηκε κατά γράμμα.

Μέχρι τις αρχές Μαΐου του 1821 οι επαναστάτες είχαν περισώζει την Τριπολιτσά σ' ένα κύκλο που περιλάμβανε τις περιοχές Πάπαρι, Βλαχοκερασιά, Διάσελο, Αλωνίσταινα και Βέρβενα. Τότε έφθασε η πληροφορία ότι ο Μουσταφάμπεης με 3.500 άνδρες προερχόμενος από τα Γιάννινα είχε διασπάσει την πολιορκία από τα ανατολικά και είχε εισέλθει στην πόλη. Η επιχείρηση κινδύνευε, καθώς τις επόμενες μέρες τέθηκε σε καταδίωξη του Κολοκοτρώνη και των άλλων οπλαρχηγών που πολιορκούσαν την Τριπολιτσά. Οι δύο σημαντικές ήττες που υπέστη στο Βαλτέτσι (12 Μαΐου) και στα Δολιανά (18 Μαΐου), όχι μόνο αναπτέρωσαν το ηθικό στο ελληνικό στρατόπεδο, αλλά συνέβαλαν καταλυτικά στην Άλωση της Τριπολιτσάς.

Η δύναμη των πολιορκητών συνεχώς ενισχυόταν και τις παραμονές της Άλωσης είχε φθάσει τους 10.000 άνδρες. Ο κλοιός γύρω από την Τριπολιτσά έσφιγγε διαρκώς και η πόλη υπέφερε. Οι αποθήκες των τροφίμων είχαν σχεδόν αδειάσει, τα χρήματα είχαν εξαντληθεί και οι αρρώστιες θέριζαν. Στην πόλη υπήρχαν 35.000 ψυχές, Τούρκοι, Χριστιανοί, Αλβανοί και Εβραίοι.

Τότε ο Κολοκοτρώνης συνέλαβε την ιδέα να κατασκευαστεί περιφερειακή τάφρος γύρω από την πόλη για να δυσκολέψει περισσότερο τη ζωή των πολιορκημένων. Η τάφρος κατασκευάστηκε ταχύτατα από τους χωρικούς και η όλη τοποθεσία ονομάστηκε Γράνα. Γύρω και πίσω από αυτή τοποθετήθηκαν τα τέσσερα ελληνικά σώματα, με επικεφαλής τους Κολοκοτρώνη, Μαυρομιχάλη, Γιατράκο και Αναγνωσταρά. Οι επαναστάτες είχαν στη διάθεσή τους ένα παμπάλαιο κανόνι και οι πολιορκούμενοι 30.

Απόντος του Μόρα-Βαλεσί, Χουρσίτ Πασά, ο Μουσταφάμπεης, που είχε το γενικό πρόσταγμα στην πόλη, αντιλήφθηκε γρήγορα την κίνηση του Κολοκοτρώνη και στις 18 Αυγούστου ενήργησε επίθεση με ιππικό για να διασπάσει τον κλοιό των Ελλήνων. Απέτυχε και οι δυνάμεις του επέστρεψαν στην πόλη έχοντας υποστεί μεγάλες απώλειες. Μπέηδες και αγάδες άρχισαν τότε να συσκέπτονται για τους όρους της παράδοσης, καθώς δεν υπήρχε ελπίδα σωτηρίας.

Όμως τους πρόλαβε ένας απλός στρατιώτης, ο Μανώλης Δούνιας από τον Πραστό Κυνουρίας. Στις 23 Σεπτεμβρίου 1821, ημέρα Παρασκευή, μαζί με δύο συντρόφους του αναρριχήθηκε στα τείχη της πόλης που έφθαναν τα πεντέμισι μέτρα ύψος και εισήλθε στην Τριπολιτσά, εκμεταλλευόμενος τη γνωριμία του με τον φύλακα του προμαχώνα. Αφού τον εξουδετέρωσε, άνοιξε την Πύλη του Μυστρά και οι Έλληνες επαναστάτες εισόρμησαν στην πόλη. Οι κάτοικοί της αντιστάθηκαν, χωρίς επιτυχία, επί δίωρο.

Επακολούθησε άγρια σφαγή του πληθυσμού και πρωτοφανές πλιάτσικο. Μάταια οι οπλαρχηγοί προσπαθούσαν να συγκρατήσουν τους μαινόμενους επαναστάτες. «Το ασκέρι, όπου ήτον μέσα, το Ελληνικόν, έκοβε και εσκότωνε, από Παρασκευή έως Κυριακή, γυναίκες, παιδιά και άνδρες, τριάντα δύο χιλιάδες, μία ώρα ολόγυρα της Τριπολιτσάς. Ένας υδραίος έσφαξε ενενήντα. Έλληνες εσκοτώθηκαν εκατόν» γράφει στα Απομνημονεύματά του ο Κολοκοτρώνης.

Η εκδικητική μανία των επαναστατών εκδηλώθηκε όχι μόνο σε βάρος των Τούρκων, αλλά και των Εβραίων που είχαν δείξει εχθρική στάση απέναντι στην Επανάσταση, και των Ελλήνων που είχαν χαρακτηριστεί τουρκολάτρες, όπως ο πρόκριτος Σωτήρης Κουγιάς. Αντίθετα, οι Αλβανοί της Τριπολιτσάς αποχώρησαν συντεταγμένα με τη συνοδεία ελλήνων μαχητών, καθώς είχαν έλθει σε συμφωνία με τον ίδιο τον Κολοκοτρώνη.

Η Άλωση της Τριπολιτσάς αποτέλεσε σταθμό για την εδραίωση και την εξέλιξη της Επανάστασης. Ολόκληρη η Πελοπόννησος βρισκόταν στα χέρια των Ελλήνων, εκτός των φρουρίων, Πατρών, Μεθώνης, Κορώνης και Ναυπλίου, τα οποία πολιορκούνταν στενά.

_______________
Διαβάστε περισσότερα: http://www.sansimera.gr/articles/310#ixzz2dZazBy3y

Ντοκουμέντα της ζωής Γεωργίου – Καραϊσκάκη στην γενέτειρα του το Μαυρομμάτι Καρδίτσας (1782-1827)

Έχοντας συγκίνηση και δέος για το Μεγάλο Ήρωα Γεωργίου Καραϊσκάκη έκανα προσκύνημα στον τόπο που τον γέννησε και ανέθρεψε το Μαυρομμάτι Καρδίτσας.

Ο Πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Μαυρομματίου κος Δημήτριος Γιώτης η ψυχή του Μουσείου Γεώργιος Καραϊσκάκης και των δρώμενων του συλλόγου, κρατά σήμερα γερά τους συνδετικούς κρίκους με την ιστορία του τόπου και του Μεγάλου Ήρωα Γεωργίου Καραϊσκάκη. Αρωγοί στο έργο του οι Μαυροματιότες εντός και εκτός Ελλάδος.

            Η διαδρομή του επισκέπτη στο Μαυρομμάτι και την ευρύτερη ορεινή περιοχή των Αγράφων όπου έδρασε ο Γεώργιος Καραϊσκάκης μοναδική και ανεπανάληπτη.

Τοπία συμπλέουν αρμονικά με την πεδιάδα και τα απόκρημνα βουνά των Αγράφων μεταφέροντας νοερά στα λημέρια και τα έργα του Ήρωα. Δυνατές οι συναισθηματικές φορτίσεις στην σπηλιά που γεννήθηκε ο Καραϊσκάκης, αλλά και το σπίτι του που είναι πλέον επισκέψιμο, όπως και το Μουσείο Γ. Καραϊσκάκης. Στην Πλατεία του Μαυρομματίου ο ανδριάντας του Γ. Καραϊσκάκη θα σας υποδεχθεί και θα νιώσετε την δροσιά στα πέριξ καφέ- εστιατόρια και την χαρακτηριστική τους φιλοξενία. Το βράδυ θα απολαύσετε τη φωτεινότητα των αστεριών όπως πουθενά αλλού και αξίζει να το ζήσετε. Σε απόσταση αναπνοής από το Μαυρομμάτι το γυναικείο Μοναστήρι Αγίου Γεωργίου «Καραϊσκάκη» τόπος προσκυνηματικός για πολλούς τουρίστες και Έλληνες με το μικρό καθολικό του ανοικτό σε όλους για περιήγηση και ψυχική ανάταση.

            Στην κορυφή της Οροσειράς των Αγράφων στολίδι για το μοναδικό τοπίο η ιερά Μονή τη Παναγίας Σπηλιώτισας θα σας ταξιδέψει σε έναν κόσμο καθαρής και παρθένας φύσης και το προσκύνημα σας θα είναι ανάμνηση δυνατών συναισθημάτων.

            Είναι πολύ χρήσιμη η συνομιλία μου με τον Μαυρομματιότη κο Στέργιο Τέγο συγγραφέα του βιβλίου «Οδοιπορικό του Αρχιστράτηγου Γεωργίου Καραϊσκάκη από την γέννησή του στο Μαυρομμάτι Καρδίτσας μέχρι την δολοφονία του στο Φάληρο Αθηνών». Θα ήθελα να τον ευχαριστήσω δημοσίως για την συνεργασία που είχε μαζί μου και την φιλοξενία που μου παρείχαν με την σύζυγό του βραβευμένη Ελληνίδα συγγραφέα – ποιήτρια κα Ελένη Τέγου.

 

Συνομιλία με τον Στέργιο Τέγο.

ΕΡ.: Το Μουσείο «Γεωργίου Καραϊσκάκη» πότε ξεκινά στον τόπο γέννησης του μεγάλου Ήρωα πολεμιστή το Μαυρομμάτι;

ΑΠ.: Το 1927 γίνονται για πρώτη φορά εορταστικές εκδηλώσεις για την συμπλήρωση των 100 χρόνων από το θάνατο του Αρχιστράτηγου Γεωργίου Καραϊσκάκη.

Λόγω καταστάσεων που μεσολάβησαν από το 1927-1956 ουδείς ασχολήθηκε με τον ήρωα μας. Μετά το 1956 με απόφαση του εκπολιτιστικού συλλόγου Μαυρομματίου Αθηνών ελήφθη απόφαση τοποθέτησης στην πλατεία του Μαυρομματίου έφιππος ανδριάντας και εγκαινιάσθηκε το 1991. Παράλληλα ο πολιτιστικός σύλλογος Μαυρομματίου σε συνεργασία με τον πολιτιστικό σύλλογο Μαυρομματίου Αθηνών και άλλων πνευματικών ανθρώπων του χωριού άρχισαν να οργανώνουν την ίδρυση Μουσείου,και εκδόσεις βιβλίων για τον Καραϊσκάκη, πράγμα που συνεχίζεται με επιτυχία έως και σήμερα.

ΕΡ.: Υπάρχουν κειμήλια του Ήρωα Καραϊσκάκη;

ΑΠ. Υπάρχουν πολλά κειμήλια του Καραϊσκάκη, τα οποία ευρίσκοντο στο Λαογραφικό Εθνικό Μουσείο της Ελλάδος, όπως και στον τρισέγγονο του Αρχιστρατήγου Λεωνίδα Καραϊσκάκη και τα οποία παραχωρηθήκαν για το Μουσείο του Μαυρομματίου και φυλάσσονται σε χώρο προστασίας έως την πλήρη οργάνωση του Μουσείου. Πολλά κειμήλια επίσης εδόθησαν στο Μουσείο Μαυρομματίου από απογόνους συμπολεμιστών του Καραϊσκάκη.

ΕΡ.: Ποια είναι η ιστορία του χώρου του Μουσείου Γεωργίου Καραϊσκάκη;

ΑΠ.: Το κτίριο που βρίσκεται σήμερα το Μουσείο είναι δωρεά του Γεωργίου Γκίνη ενός συγχωριανού μας, ο οποίος μένει στον Καναδά. Το οίκημα αποτελείται από δύο ορόφους που διαμορφώνονται ώστε να δεχθούν μεγαλύτερο όγκο κειμηλίων για τον Καραϊσκάκη και την εποχή του.

ΕΡ.: Υπάρχουν άλλα σημαντικά ιστορικά σημεία αναφοράς στον Γεώργιο Καραϊσκάκη και ποια είναι;

ΑΠ.: Ένας κάτοικος Μαυρομματίου ονόματι Μαυροματιότης περίπου το 1775 παντρεύτηκε την Γκόλφω Διμισκή μετά Ζωή Διμισκή κόρη του οπλαρχηγού Διμισκή από την Σκουλικαριά Αιτωλοακαρνανίας και την έφερε στο Μαυρομμάτι.

Έχει εντοπισθεί το σπίτι του ζεύγους Μαυρομματιότη και σήμερα έχει δωρηθεί από την κα Μελπωμένη Τζουβάρα στο Μουσείο του «Γεωργίου Καραϊσκάκη» και είναι επισκέψιμος χώρος. Η Ζωή Διμισκή- Μαυρομματιότη χήρα και μόνη στο Μαυρομμάτι αναγκάζεται να εργασθεί ως καντυλαναύτισα στο Ανδρικό μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου που ήταν πέρασμα των οπλαρχηγών της εποχής. Εικάζεται ότι έμεινε έγκυος η Ζωή Διμισκή – Μαυρομματιότη από έναν Έλληνα διορισμένο των Τούρκων στην περιοχή ονόματι «Καραϊσκο» ή από κάποιον από τους δύο καπεταναίους του Μαυρομματίου με τα ονόματα Αραπογιάννης και Πλακιάς.

Σε προχωρημένη εγκυμοσύνη φυγαδεύτηκε σε σπήλαιο πολύ κοντά στο Μοναστήρι όπου και γέννησε τον μετέπειτα Αρχιστράτηγο της Ρούμελης Γεώργιο Καραϊσκάκη. Ο τόπος είναι σημείο αναφοράς της γέννησης του Ήρωα. Η πολιτεία έχει χαρακτηρίσει το σπήλαιο Ιστορικό Μνημείο και είναι ελεύθερο σε επισκέψεις.

ΕΡ.: Γιατί έως σήμερα δεν εξακριβώσατε την πατρότητα του Γεωργίου Καραϊσκάκη;

ΑΠ.: Έως και σήμερα είχαμε να αντιμετωπίσουμε όλα τα οργανωτικά θέματα σε σχέση με το Σπήλαιο, το Σπίτι και το Μουσείο «Γεωργίου Καραϊσκάκη», τώρα ήρθε η ώρα να αποδείξουμε και την πατρότητά του.

Ήδη έχουμε προβεί σε ενέργειες ώστε να μεταφερθούν τα οστά του Αρχιστράτηγου Γεωργίου Καραϊσκάκη από το Νέο Φάληρο στο Μαυρομμάτι όπως και την μεταφορά των απογόνων του γιου του Σπυρίδωνος και του εγγονού του Γεωργίου Καραϊσκάκη στην πατρώα γη.

Τα οστά όλων θα τοποθετηθούν σε κενοτάφιο και σε περίοπτη θέση της Πλατείας Καραϊσκάκη του Μαυρομματίου παραπλεύρως του ανδριάντα.

Θα προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε τους απογόνους του Καραϊσκάκη, του Πλακιά και του Αραπογιάννη ώστε να δεχθούν να γίνει εξέταση του DNA για να ξεκαθαρίσουμε το θέμα.

                                                

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΜΑΥΡΟΜΑΤΙΟΥ « Ο ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗΣ»

http://culture.mavromati.gr

http://www.mavromati.gr

politistikos@mavromati.gr

info@mavromati.gr

Σύλλογος των απανταχού Μαυρομματιανών Καρδίτσας «Ο Καραϊσκάκης»

Εφημερίδα Μαυροματιανά Νέα

e-mail: Thomas-Zoumbos@yahoo.gr

Μάγδα Μυστικού-Καραγιαννιώτου

Δημοσιογράφος – ΕΔΣΤΕ

Εικαστικός συντάκτης

www.karagianniotou-mustikou.com

Στα χνάρια του Κολοκοτρώνη

«Εγεννήθηκα στα 1770. Οταν εγλύτωσα από την Καστάνιτζα είμουν χρονών 10. Εποχή της νεότητος, 5 χρόνια ανύπανδρος και άλλους 7 χρόνους υπανδρευμένος. 27 χρόνους είχα όταν με επρωτοκυνήγησαν. Αρματωλός και κλέφτης αλληλοδιαδόχως χρόνια 5. Φερμάνι Βασιλικό διά εμένα και τον Πετιμεζά στα 1802. Το δεύτερο φερμάνι τον Ιανουάριον 1806. 36 χρόνων ήμουν όταν επήγα εις την Ζάκυνθο. 50 χρόνους είχα όταν εβγήκα εις την επανάστασι».


Κώστας Κατσίγιαννης *

Από το ύψωμα του Προφήτη Ηλία θα έχετε θέα στην Καρύταινα, 

στο κάστρο της και στα απέναντι αρκαδικά βουνά

Ετσι ξεκινούν τα Απομνημονεύματα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, τα οποία αποτελούν πολύτιμη πηγή για την Ελληνική Επανάσταση. Την προφορική του αφήγηση κατέγραψε ο επτανήσιος δικαστής και ποιητής Γεώργιος Τερτσέτης, ο οποίος πίεσε τον Κολοκοτρώνη να εξιστορήσει το έργο του εκδίδοντας το 1851 το «Διήγησις συμβάντων της ελληνικής φυλής από τα 1770 έως τα 1836». Οι δύο άνδρες είχαν συνδεθεί κατά τη διάρκεια της δίκης που ξεκίνησε στις 30 Απριλίου του 1834, όταν ο Κολοκοτρώνης καταδικάστηκε σε θάνατο και ο Τερτσέτης που ήταν ένας από τους δικαστές αρνήθηκε να υπογράψει τη θανατική του καταδίκη.

Γεννήθηκε κάτω από ένα δέντρο στο βουνό Ραμαβούνι της Μεσσηνίας, αλλά η καταγωγή του ήταν από το Λιμποβίσι Αρκαδίας. Εκεί βρίσκεται το σπίτι του και στο εσωτερικό θα δείτε φωτογραφίες αγωνιστών, σημαίες της Επανάστασης, εξαρτήματα της φορεσιάς του Κολοκοτρώνη. Εμεινε ορφανός σε ηλικία 10 χρονών, όταν ο πατέρας του σκοτώθηκε από τους Τούρκους στον πύργο της Καστάνιτσας, στον Πάρνωνα.

Από εκεί οι Κολοκοτρωναίοι κατέφυγαν στη Μηλιά της Μάνης και αργότερα στην Αλωνίσταινα, όπου έμειναν μέχρι να το πληροφορηθούν οι Τούρκοι και να καταφύγουν στον Ακοβο. Στα 15 του εισχώρησε στα σώματα των Κλεφτών ενώ σε ηλικία 20 χρονών παντρεύτηκε και απέκτησε 6 παιδιά. Αν και ζούσε ήρεμη ζωή, το 1802 και το 1806 εκδόθηκαν διατάγματα δίωξής του αναγκάζοντάς τον να διαφύγει με την οικογένεια του στη Ζάκυνθο όπου έμεινε 15 χρόνια.

Στο νησί υπηρέτησε στον αγγλικό στρατό σε σύνταγμα ελλήνων εθελοντών όπου για τη δράση του πήρε τον βαθμό του ταγματάρχη. Από εκεί προέρχεται και η επίσημη στολή με τη χαρακτηριστική κόκκινη περικεφαλαία με τον λευκό σταυρό ενώ στο νησί μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία.

Σε μία από τις πρώτες μάχες που έδωσε ο Κολοκοτρώνης, ήταν έξω από την Καρύταινα όπου σκοτώθηκαν περίπου 500 Τούρκοι ενώ βορειοανατολικά της Τρίπολης ίδρυσε στρατόπεδα όπου στρατολογούσε και εμψύχωνε τους πολεμιστές.

Σήμερα, στην Καρύταινα στέκει το Κάστρο της που είναι ορατό από όλη την περιοχή. Είναι από τα σημαντικότερα της Πελοποννήσου και κτίστηκε την περίοδο της Φραγκοκρατίας. Κοντά του υπάρχει η Παναγιά του Κάστρου, δίπλα από το σπίτι του Κολοκοτρώνη το οποίο έχτισε για να μένει κάποια χρόνια στον καιρό της Επανάστασης. Από τον πύργο του Κάστρου θα έχετε εντυπωσιακή θέα προς την Καρύταινα και τα γύρω βουνά, ενώ στο δρομάκι με τα σκαλοπάτια που οδηγούν στην πύλη του θα συναντήσετε μια προτομή του Γέρου του Μοριά και κανόνια από εκείνη την εποχή.

Η µάχη στο Βαλτέτσι

Ο Κεχαγιάμπεης μπήκε θριαμβευτικά στην πολιορκημένη Τρίπολη στις 6 Μαΐου του 1821. Ο Κολοκοτρώνης όμως αναφέρει ότι επεδίωξε να έχει τους Τούρκους συγκεντρωμένους μέσα στην πόλη.

Ελέγχοντας ήδη το Μαίναλο και αντιλαμβανόμενος τη στρατηγική σημασία της περιοχής, ο Κολοκοτρώνης ιδρύει στρατόπεδο στο Βαλτέτσι. Ομως 12.000 Τουρκαλβανοί βγαίνουν από την Τρίπολη με σκοπό να διαλύσουν τους επαναστατημένους. Οι Ελληνες αντέχουν και τελικά στις 13 Μαΐου 1821 έπειτα από 23 ώρες μάχης οι Τούρκοι υποχωρούν αφήνοντας πολύτιμα πολεμοφόδια και εκατοντάδες νεκρούς, με τους Ελληνες να μετρούν 7 νεκρούς.

Σήμερα στο Βαλτέτσι, σε 1.050 υψόμετρο, στην πλατεία βρίσκονται οι ανδριάντες των Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και Νικηταρά, αλλά και η εκκλησία της Κοίμησης Θεοτόκου, η οποία αποτελεί σύμβολο της ιστορικής μάχης του Βαλτετσίου.

Η αναφορά του Κολοκοτρώνη «μπαρούτι είχαμε, έκαμνε η Δημητσάνα» επιβεβαιώνει το γεγονός ότι από εκεί προήλθε κατά τη διάρκεια της Επανάστασης η περισσότερη πυρίτιδα. Υπολογίζεται ότι λειτουργούσαν 14 μπαρουτόμυλοι στη Δημητσάνα καθώς οι κάτοικοί της ήταν έμπειροι στην παραγωγή της χρησιμοποιώντας θείο, άνθρακα και νίτρο.

Σήμερα μπορείτε να δείτε την ακριβή αναπαράσταση του υδραυλικού συστήματος που ενεργοποιούσε τη φτερωτή του μπαρουτόμυλου της εποχής του Κολοκοτρώνη στο Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης το οποίο έχει οργανώσει το Πολιτιστικό Ιδρυμα του Ομίλου Πειραιώς.

Η άλωση της Τριπολιτσάς
Μετά τη σημαντική νίκη στο Βαλτέτσι, στα Δολιανά και στη Γράνα, ο κλοιός άρχισε να σφίγγει περισσότερο γύρω από την Τρίπολη. Η θέση των πολιορκουμένων είχε γίνει πια δραματική, αφού η πόλη υπέφερε από αρρώστιες και από έλλειψη τροφίμων και νερού. Υστερα από 4 μήνες πολιορκίας οι Ελληνες εισβάλλουν στην πόλη, όπου επακολούθησε άγρια σφαγή του πληθυσμού και πλιάτσικο. «Το ασκέρι, όπου ήτον μέσα, το Ελληνικόν, έκοβε και εσκότωνε, από Παρασκευή έως Κυριακή, γυναίκες, παιδιά και άνδρες, 32.000 άνθρωποι, μία ώρα ολόγυρα της Τριπολιτσάς. Το άλογό μου από τα τείχη έως τα σαράγια δεν επάτησε γη. Ελληνες εσκοτώθηκαν εκατόν», αναφέρει στα Απομνημονεύματά του ο Κολοκοτρώνης.

Η µάχη στα Δερβενάκια
Ο Δράμαλης έχει αναλάβει την καταστολή της Επανάστασης στην Πελοπόννησο. Συγκεντρώνοντας πολυάριθμο στρατό σκόρπισε τον πανικό και χωρίς ουσιαστική αντίσταση έφτασε στον Ισθμό.
Σύντομα έφτασε κοντά στο Αργος, και τα εφόδια τελείωναν, ενώ το κάστρο Λάρισα του Αργους το υπερασπίζονταν λίγοι Ελληνες δίνοντας χρόνο στους επαναστατημένους να οργανωθούν. Για ακόμα μία φορά ο Κολοκοτρώνης απέδειξε τη στρατηγική του ευφυΐα καίγοντας τα σπαρτά της πεδιάδας προκειμένου να αναγκάσει τον Δράμαλη να υποχωρήσει. Πράγματι ξεκίνησε την υποχώρηση και ο Κολοκοτρώνης αντιλαμβανόμενος την κίνησή του, τοποθετεί ένα μικρό σώμα στα στενά των Δερβενακίων. Στις 26 Ιουλίου του 1822 στα στενά των Δερβενακίων και κοντά στα χωριά Αγιος Γεώργιος και Αγιος Σώστης, ο Δράμαλης έχασε συνολικά περίπου 5.000 άνδρες. Καταβεβλημένος κατέφυγε στην Κόρινθο όπου και πέθανε, ενώ ο Κολοκοτρώνης έγινε αρχιστράτηγος και άρχισε να συμμετέχει ενεργά στην πολιτική.
Σήμερα στον λόφο κοντά στον Αγιο Σώστη υπάρχει το άγαλμα του Κολοκοτρώνη του οποίου η ανέγερση έγινε το 1938.

Εμφύλιος
Οι πολιτικοί είχαν αρχίσει να ανησυχούν για τη δόξα των αγωνιστών. Ετσι στις αρχές του 1824 πολλά μέλη όρισαν νέα κυβέρνηση στο Κρανίδι υπό τον Υδραίο Γεώργιο Κουντουριώτη ενώ υπήρχε στην Τρίπολη αυτή του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη. Ο Κολοκοτρώνης αντιλαμβανόμενος τις εξελίξεις κατάφερε να φέρει κάποια ηρεμία, όμως η άρνηση ορισμένων περιοχών της Πελοποννήσου να πληρώσουν στην κυβέρνηση φόρο αποτέλεσε την αφορμή για την έκρηξη της δεύτερης φάσης του εμφυλίου και για να προλάβει τα χειρότερα παραδίδεται. Αρχικά φυλακίζεται στην Υδρα αλλά σύντομα απελευθερώνεται καθώς κρίθηκε αναγκαίος για την αντιμετώπιση του Ιμπραήμ. Κρατώντας σκληρή στάση και φωνάζοντας «φωτιά και τσεκούρι στους προσκυνημένους» ο Κολοκοτρώνης διατήρησε ζωντανή την Επανάσταση. Μετά τη δολοφονία του Καποδίστρια και την έλευση του ανήλικου Οθωνα κατηγορήθηκε για εσχάτη προδοσία. Στη δίκη, που άρχισε στις 30 Απριλίου 1834, καταδικάστηκε μαζί με τον Πλαπούτα σε θάνατο και φυλακίστηκε στο Παλαμήδι σε ηλικία 64 χρονών. Αργότερα η ποινή του μετατράπηκε σε 20ετή κάθειρξη, ενώ με την ενηλικίωσή του ο Οθωνας τουέδωσε χάρη. Εμεινε 9 μήνες στο μπουντρούμι του Ναυπλίου, το οποίο αξίζει να επισκεφθείτε. Τα υπόλοιπα χρόνια έζησε στη νέα πρωτεύουσα, την Αθήνα, όπου αναγνωρίζοντας την προσφορά του στην Επανάσταση του αποδίδονται διάφορες τιμές ενώ στάθηκε και πιστός σύμβουλος του Οθωνα.
Πέθανε στην Αθήνα στις 4 Φεβρουαρίου 1843, σε ηλικία 73 ετών από εγκεφαλική συμφόρηση. Τα οστά του φυλάσσονται στην Τρίπολη, σε ειδική κρύπτη στη βάση του έφιππου ανδριάντα του Γέρου του Μοριά.


Πληροφορίες στα χνάρια του Κολοκοτρώνη :

Αν θέλετε να ακολουθήσετε τα χνάρια του Κολοκοτρώνη, έχετε αρκετές επιλογές, ακόμα και τώρα που κάποιες δεν λειτουργούν πια, τις οποίες μπορείτε να χρησιμοποιείτε σαν βάση στις εξορμήσεις σας.
Στη Δημητσάνα ενδεικτικά αναφέρουμε για διαμονή «Ξενώνας Καζάκου» (τηλ. 27950 31660), «Μέθεξις Boutique Hotel» (τηλ. 27950 3207), «Ξενώνας Εναστρον» (τηλ. 27950 31684). Επίσης για φαγητό υπάρχουν «Ο Δρυμώνας»,
«Το Καπηλειό των Αθανάτων»,
και το «Κιούπι».
Στην Καρύταινα υπάρχει το πέτρινο ξενοδοχείο «Πελασγός» (τηλ. 27910 31490), όπου θα βρείτε φαγητό, αλλά και οργανωμένο γραφείο εναλλακτικού τουρισμού (rafting), ενώ προσφέρει και οικονομικά πακέτα. Επίσης για φαγητό θα βρείτε την ταβέρνα «Σταυροδρόμι», αλλά και «Τα παπάκια»( τηλ. 27910 31309).
Στην Αλωνίσταινα θα βρείτε το «Θεοξένια» (τηλ. 2710 431363).
Στην Τρίπολη οι επιλογές είναι πολλές και ενδεικτικά αναφέρουμε «Tripoli City Hotel» (τηλ. 2710 224700), «Ceragio Hotel» (τηλ. 2710 242220).
Ομως μόλις 10 χιλιόμετρα βορειότερα στο χωριό Κάψια υπάρχει το «Αρχοντικό Καλτεζιώτη» (τηλ. 2710 235822-3) όπου θα βρείτε και καλό φαγητό.



_____________________
http://www.tanea.gr/life-style/article/5007583/sta-xnaria-toy-kolokotrwnh/
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ 22/03/2013

Γιορτάστηκε στη Στεμνίτσα Γορτυνίας η 192η επέτειος εγκατάστασης της Α΄ Πελοποννησιακής Γερουσίας

Τον Πανηγυρικό της Ημέρας εκφώνησε ο Βασίλης Κων/ντή  Σχίζας εκ Σέρβου ορμώμενος 

 Τους δύο πρώτους μήνες του Μεγάλου Ξεσηκωμού των Ελλήνων το 1821, ορμητικοί οι μέχρι τότε ραγιάδες, συνέτριψαν τους από αιώνων τυράννους,  άξεστους μογγολογενείς, φοβερά μισέλληνες ανατολίτες- αγαρηνούς,  στο Λεβίδι, στο Βαλτέτσι ,στα Βέρβενα ,τα Δολιανά…

«Οι Τούρκοι νικήθηκαν κατά κράτος. Οι Έλληνες έδειξαν ανδρείαν ελληνικήν», έγραψε ο Ρήγας Παλαμήδης.

 Με τη νέα κατάσταση που δημιουργήθηκε, οι προύχοντες της Πελοποννήσου συνήλθαν στις 20 Μαΐου 1821 στη μονή Αγίου Νικολάου Καλτεζών Μαντινείας και στις 26 του ιδίου μήνα αποφάσισαν τη συγκρότηση της Α΄ Πελοποννησιακής Γερουσίας και όρισαν έδρα της τη μονή Ζωοδόχου Πηγής Σταμνίτσας Γορτυνίας. Σκοπός ήταν ο συντονισμός του Αγώνα, αλλά και η αντικατάσταση της εξουσίας του καταλυθέντος τυράννου.

Εφέτος, την Κυριακή 16 Ιουνίου πραγματοποιήθηκε η 192^η επετειακή εκδήλωση τιμής και μνήμης,  στην μονή Ζωοδόχου Πηγής (Χρυσοπηγής) Στεμνίτσας, στην οποία εγκαταστάθηκε η Α΄ Πελοποννησιακή Γερουσία. Δηλαδή η Στεμνίτσα ήταν οιονεί η πρώτη πρωτεύουσα της επαναστατημένης Ελλάδας.

Τον Πανηγυρικό της Ημέρας εκφώνησε ο Βασίλειος Κων/ντή Σχίζας, εκδότης από το χωριό Σέρβου Γορτυνίας.   Ο ομιλητής σε αποστροφή του λόγου του είπε πως η Γερουσία  ήταν μια καθαρά ελληνική διοίκηση και ανέφερε περικοπή από τα απομνημονεύματα του Κανέλλου Δεληγιάννη ο οποίος  γράφει πως η Πελοποννησιακή Γερουσία «έστω και σκιά μιας προσωρινής εξουσίας συνετέλεσε τα μέγιστα» γιατί στο μεταξύ «οι δυνάμεις της Άρκτου και της Γερμανίας  μας είχαν κηρύξει αποστάτας και ληστάς».

Σύμφωνα με το πρόγραμμα προηγήθηκε δοξολογία την οποία τέλεσε ο Πρωτοσύγκελος της Ι. Μητρ/λεως Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Πανοσιολογιώτατος, Αρχιμ/της κ. Ιάκωβος, με συλλειτουργούς ιερείς της Στεμνίτσας. Παρέστησαν ο υφυπουργός Εθνικής Άμυνας Δημήτριος Ελευσινιώτης  ως εκπρόσωπος της Κυβερνήσεως,  ο αντιπερ/ρχης Βαγγέλης Γιαννακούρας, ο διοικητής της 4^ης Μεραρχίας Πεζικού Πελοποννήσου υποστ/γος Σεραφείμ Χατζημιχαηλίδης  ο υποδ/τής της 124^ης Πτέρυγας Βασικής Εκπαιδεύσεως Πολεμικής Αεροπορίας σμήναρχος Βασίλειος Χαντζής, ο υποδ/ντής της Αστυνομίας Αρκαδίας Κων/νος Ηλιόπουλος, ο δήμαρχος Γορτυνίας Γιάννης Γιαννόπουλος με το δημοτικό συμβούλιο. Επίσης, κατόπιν ενεργειών του Βασιλείου Σχίζα, συμμετείχε για πρώτη φορά στον εορτασμό της Στεμνίτσας αντιπροσωπεία του  Πατριωτικού Συλλόγου «Ι. Μονής Καλτεζών»  με τον πρόεδρο Αθανάσιο Ψυχογιό και σύσσωμο το Δ.Σ. Ο Αθανάσιος Ψυχογιός απηύθυνε σύντομο χαιρετισμό  τονίζοντας την αλληλένδετη ιστορική σχέση των δύο μονών, δηλ. του Αγ. Νικολάου Καλτεζών και της Ζωοδόχου Πηγής Στεμνίτσας.

 Βεβαίως συμμετείχε και ο πρόεδρος Αθανάσιος Ροϊλός με τα μέλη του Δ.Σ. του φιλόξενου Πατριωτικού   Συνδέσμου Τρικολώνων (Στεμνίτσας), ο οποίος στο σύντομο χαιρετισμό του καλωσόρισε όλους τους συμμετέχοντες στην επετειακή εκδήλωση. Υπογραμμίζεται και η άοκνος προσφορά για την επιτυχία της  εκδήλωσης του αντιπροέδρου του Συνδέσμου Ντίνου Σαρακινιώτη. Ακολούθησαν παραδοσιακοί ελληνικοί χοροί και ακουστήκαν ηρωικά πατριωτικά τραγούδια στην πλατεία της Στεμνίτσας. Εκεί εντυπωσίασαν και καταχειροκροτήθηκαν οι «Δρεπανηφόρες Μανιάτισσες» με τους φουστανελάδες Μανιάτες. Επίσης χορευτικά συγκροτήματα του Συλλόγου «Αρκαδιανή» χόρεψαν με εθνικές φορεσιές χορούς από διάφορες περιοχές του Πόντου, της Κρήτης, της Ανατ. Ρωμυλίας, της Αρκαδίας  κ.ά. Το συντονισμό είχε η αντιδήμαρχος Γορτυνίας Μαρίνα Διαμαντοπούλου – Τρουπή.

Πανηγυρικός λόγος

από τον Βασίλειο Κων/ντή Σχίζα,

στην Ι. Μονή Ζωοδόχου Πηγής Στεμνίτσας

την 16^ης Ιουνίου 2013

κατά την 192^η επετειακή εορτή,

εγκατάστασης της Α΄ Πελοποννησιακής Γερουσίας   

 Τον Πανηγυρικό της Ημέρας εκφώνησε ο Βασίλειος Κων/ντή Σχίζας. 

Τοπίο θεϊκού κάλλους, συναρπαστικό. Γενέτειρα θεών και μυθικών ηρώων. Όνειρο ατελεύτητο! Άγιον Όρος του Μωριά.  Τόπος ένδοξος και πλήρης θριάμβων είναι η  ευκλεής ιερά γη της Γορτυνίας, στην οποία εσπάρησαν κόκαλα ημιθέων στον Μεγάλο Ξεσηκωμό του Γένους.

Ορμητήρια του Ιερού Αγώνα των Ελλήνων    ήσαν οι τρεις κωμοπόλεις της, η Δημητσάνα, η Καρύταινα (φωτό κάτω) και η Στεμνίτσα.¹

Σιωπηλά σταματά πάντοτε ο ιστορικός ενώπιον της διαχρονικής και  παράδοξης  ψυχολογίας των Ελλήνων.

Οι Τουρκαλβανοί επέδραμον στη Γορτυνία  το 1770  κατά την αποτυχημένη Ορλωφική επανάσταση, αιματοκύλισαν τον πληθυσμό, άλλους  εξανδραπόδισαν  και λεηλάτησαν τις εκκλησίες και τα μοναστήρια.

Οι Στεμνιτσιώτες κατέφυγαν σε καταφύγιο ασφαλές στην Ιερά Μονή Προδρόμου.

Από την μονή Αιμυαλών άρπαξαν  όλα τα ιερά εκκλησιαστικά σκεύη, τον Επιτάφιο και το Ευαγγέλιο.  Την επόμενη χρονιά,  κατά την επιστροφή τους στην   Αλβανία πούλησαν στον άρχοντα Γεώργιο Μόστρα τον Επιτάφιο ο οποίος σήμερα παρατίθεται σε ειδική θήκη στον  Άγιο Γεώργιο στην κωμόπολη του Πέτα της Άρτας. 

 Τούτο βεβαιώνεται από σημείωμα που είναι γραμμένο στο κλεμμένο Ευαγγέλιο, το οποίο επίσης τώρα φυλάσσεται στον ίδιο ναό του Πέτα.²                                                                                                                        

Το 1774  ή  κατ΄ άλλους το 1760, ο Δημητσανίτης εθνομάρτυρας Ανανίας, ως Μητροπολίτης Λακεδαιμονίας  (Μυστρά) ίδρυσε με φροντίδα και δαπάνη του, τους δυο πρώτους μπαρουτόμυλους στη Δημητσάνα προετοιμάζοντας τον Αγώνα.  Όμως ο Ανανίας προδόθηκε και οι Τούρκοι τον κατέσφαξαν στη είσοδο του Μητροπολιτικού Ναού Αγίου Δημητρίου του Μυστρά και   έστειλαν την τίμια κεφαλή του «ως ελεεινό πεσκέσι» στο Βεζύρη. Το αίμα του πότισε ανεξίτηλα το βράχο στο σημείο του  μαρτυρίου του και   σήμερα για άλλους είναι ιερό προσκύνημα και για άλλους αποτελεί τουριστικό αξιοθέατο.³

Η Στεμνίτσα, ως ορμητήριο των επαναστατών, ήταν ιδιαίτερη πατρίδα σπουδαίων οπλαρχηγών, όπως του Γενναίου (Ιωάννη) Κολοκοτρώνη,  των αδελφών Γεωργίου, Βασιλείου και Δημητρίου Ροϊλού, του Κωνσταντίνου Αλεξανδρόπουλου,  του Δημητρίου Σφήκα, του  γερουσιαστή Ρήγα Παλαμήδη  κ.ά.

Τον Μάρτιο του 1821  βρόντηξε το καριοφίλι. Οι ραγιάδες  ξεσηκώθηκαν κατά του βάρβαρου κατακτητή. 

O Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης στην Καλαμάτα, «απεκδύεται τον παλαιόν της τουρκικής εξουσίας άνθρωπον, εμπτύει ως εμβλήματα δουλείας και ατιμίας τας διπλοΐδας, και Έλλην πλέον Αρχιστράτηγος, αντί ηγεμόνος δούλου εξουσίας ξένης, φέρει την σημαία του σταυρού της Ορθοδοξίας, εμψυχώνει τα πλήθη και ογκοποιεί την επανάσταση.⁴

O Κολοκοτρώνης στο Χρυσοβίτσι διορίζεται «Αρχιστράτηγος και κεφαλή των στρατευμάτων.⁵

 «Νοιώθω για σε πατρίδα μου στα σπλάχνα μου χαλασμό», έγραψε αργότερα ο ποιητής μας Αριστοτέλης Βαλαωρίτης.

Ο Κανέλλος Δεληγιάννης στα Λαγκάδια την 1^η Απριλίου πυρπολεί το τζαμί και εκτελεί όλους τους Τούρκους.

Στη Κωνσταντινούπολη,  οι Τούρκοι ανήμερα του Πάσχα  στις 10 Απριλίου, κρέμασαν  τον Πατριάρχη Γρηγόριο. 

Μετά τρις ημέρες οι πασάδες της Τουρκιάς  πούλησαν στους Εβραίους για 800 γρόσια το σκήνωμά του κι αυτοί  αφού  το έσυραν στους δρόμους, το πέταξαν στο Βόσπορο. Το ανέσυρε ο Κεφαλλονίτης καπετάν- Νικολέτος Σκλάβος στο πλοίο του και το συντήρησε,  μέχρι που έφθασαν  στην Οδυσσό, σε ένα πρόχειρο   φέρετρο το οποίο κατασκεύασε με σανίδια του πλοίου. 

Αυτό το πρώτο πρόχειρο φέρετρο του Πατριάρχη Γρηγορίου του Ε΄, «το οποίο άντεξε όλο το βάρος της Ελληνικής Ιστορίας και σήκωσε κάστρα στις ψυχές των Ελλήνων», φυλάσσεται στο Ναό των Εισοδίων της Θεοτόκου στα Ντομάτα της Κεφαλλονιάς.⁶

Ορμητικοί επαναστάτες οι μέχρι χθες ραγιάδες, συνέτριψαν τους από αιώνων τυράννους,  άξεστους μογγολογενείς, φοβερά μισέλληνες ανατολίτες- αγαρηνούς,     στις 14 Απριλίου στο Λεβίδι, στις 12 -13 Μαΐου στο Βαλτέτσι και στις 18 Μαΐου στα Βέρβενα και τα Δολιανά.

Κοίτα χέρια απελπισμένα πώς θερίζουνε ζωές!

Χάμου πέφτουνε κομμένα χέρια, πόδια, κεφαλές,

Ολιγόστευαν οι σκύλοι, και «Αλλά», εφώναζαν, «Αλλά»,
και των Χριστιανών τα χείλη «φωτιά», εφώναζαν, «φωτιά».

Λιονταρόψυχα, εκτυπιούντο, πάντα εφώναζαν «φωτιά»,
και οι μιαροί κατασκορπιούντο, πάντα σκούζοντας «Αλλά».⁷

Ένας Τούρκος μαντατοφόρος που διασώθηκε στο Βαλτέτσι,      μετέφερε την είδηση στην Τρίπολιτσά.   Ακούστηκε να λέει : «Μας έφαγαν τα σκυλιά»!⁸

Ο Στεμνιτσιώτης Ρήγας Παλαμήδης περιγράφει πως «Οι Τούρκοι νικήθηκαν κατά κράτος. Οι Έλληνες έδειξαν ανδρείαν ελληνικήν».                       

Το στρατόπεδο στα Βέρβενα ενδυναμώθηκε  με ηγέτες τους Αρκάδες τουρκομάχους  αρχιερείς, Έλους Άνθιμο, Βρεσθένης Θεοδώρητο και Μαλτζίνης Ιωακείμ, οι οποίοι ήσαν αγνοί πατριώτες, σεμνοί κληρικοί και κυρίως δεν ανήκαν στην προεπαναστατική ολιγαρχία.⁹

Το ράσο αντικαταστάθηκε από τη φουστανέλα.

«Δεσποτάδες στα Βέρβενα διοικούσανε», γράφει ο Νικηταράς.

Οι αγωνιστές με το σπαθί και το αίμα τους, είχαν δημιουργήσει στα πεδία των μαχών μια νέα πραγματικότητα για την μαχόμενη Ελλάδα.

Οι κοτζαμπάσηδες και άλλοι της αριστοκρατίας  δεν εννοούσαν αυτήν την μεταβολή και δεν ανέχονταν να βλέπουν τους  καπεταναίους,  ως ισότιμους  των.«Όλοι οι γύφτοι μια σειριά είναι» έλεγαν,     και αυτά τα γράφει ο Δημητσανίτης γραμματέας του Κολοκοτρώνη Μιχαήλ  Οικονόμου.

Φοβούμενοι  λοιπόν οι πρόκριτοι μήπως υπερσκελιστούν από τους στρατιωτικούς, που είχαν τη λατρεία και αναγνώριση των λαϊκών στρωμάτων, έσπευσαν να σχηματίσουν ευρύτερο πολιτικό οργανισμό ώστε οι οπλαρχηγοί να είναι υπό τις διαταγές τους.¹⁰

«Συνήχθησαν εις Μονή Καλτεζών προύχοντες τινές και Αρχιερείς της Πελοποννήσου μετά του Μαυρομιχάλη όπου αυτοχειροτονηθέντες γερουσιασταί συγκρότησαν την Πελοποννησιακήν Γερουσία…»,  γράφει ο Στεμνιτσιώτης Γενναίος Κολοκοτρώνης.¹¹

Ο Γέρος του Μωριά διηγείται: «Εις τες Καλτεζές, έγινε Συνέλευσις… από μέρους προυχόντων Πελοποννήσου και το εύρηκαν εύλογο να φέρωμεν τον Μαυρομιχάλη…Τον επήγαν εις την Στεμνίτσα και τον έκαμαν πρόεδρο της Γερουσίας …  Εμείς κάθε ημέρα είχαμε ακροβολισμούς …».¹²

Ο Παπαφλέσσας περιδιαβαίνοντας τα χωριά της Γορτυνίας «επειδή ωργανίζετο η Συνέλευσις των Καλτεζών, έλεγε τους κοτζαμπάσηδες γενικώς τουρκολάτρας και άλλως πως εξύβριζεν τους προκρίτους.¹³

Οφείλουμε εδώ να τονίσουμε αυτό που έγραψε ο ιστορικός Ιωάννης Φιλήμων :  «Η Συνέλευσις των Καλτεζών αντιπροσώπευε την πολιτική ανάστασιν  της Ελλάδος μετά  δουλείαν τοσούτων αιώνων…».¹⁴

Η Συνέλευση τέλος των Καλτεζών αποτέλεσε την αφετηρία για τον σχηματισμό των δύο βασικών παρατάξεων, των Πολιτικών και των Στρατιωτικών.¹⁵

Στις Καλτεζές αποφάσισαν  τη συγκρότηση αρχικά 7μελούς Επιτροπής με το όνομα Πελοποννησιακή Γερουσία. Μέλη εξελέγησαν : Ο φουστανελοφόρος ιεράρχης Επίσκοπος Βρεσθένης Θεοδώρητος από το Μεθύδριο Γορτυνίας, ο Καλαβρυτινός Σωτήρης Χαραλάμπης, ο Αθανάσιος Κανακάρης από την Πάτρα, ο Αναγνώστης Παπαγιαννόπουλος ή Δεληγιάννης (αδελφός του Κανέλλου απ΄ τα Λαγκάδια), ο Κορίνθιος Θεοχάρης Ρέντης, και ο Νικόλαος Πονηρόπουλος από την Αρκαδιά- την Κυπαρισσία.  (Ο Κολοκοτρώνης τον έλεγε «πονηρό». Ήταν ο πρώτος κοινοβουλευτικός ρήτωρ της σύγχρονης Ελλάδας, τα δε  ρερητορευμένα του χαρακτηρίζονται αμφιβόλου εγκυρότητας). Αρχηγός εξελέγη ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης ο οποίος ανακηρύχθηκε αρχιστράτηγος.

Ήταν μια καθαρά ελληνική διοίκηση που κατέλαβε ομαλά την εξουσία του καταλυθέντος τυράννου.¹⁶

Ο Κανέλλος Δεληγιάννης γράφει πως η Πελοποννησιακή Γερουσία «έστω και σκιά μιας προσωρινής εξουσίας συνετέλεσε τα μέγιστα» γιατί στο μεταξύ «οι δυνάμεις της Άρκτου και της Γερμανίας μας είχαν κηρύξει αποστάτας και ληστάς».

«Η Πελοποννησιακή Γερουσία δεν ήτον ασυνεπής δια το έθνος», έγραψε ο ιστορικός Νικόλαος Σπηλιάδης, ο δε Μιχαήλ Οικονόμου γράφει πως η συγκρότησή της ηθικώς ωφέλησε τον τόπο.

 Νεότεροι ερευνητές χαρακτηρίζουν ως κυβέρνηση την ύπαρξη της Γερουσίας.

Έδρα της Γερουσίας - πρώτη έδρα του Ελληνικού Πολιτικού Σώματος -  ορίσθηκε η Στεμνίτσα. Εδώ συνέρρεαν πολλοί επαναστάτες και συνεπώς ο χώρος παρείχε ασφάλεια.

    Η σφραγίδα της Γερουσίας είχε έμβλημα τον σταυρό πάνω σε κλάδο δάφνης και κάτω είχε τον μυθικό φοίνικα. Αριστερά και δεξιά τα ακροτελεύτια κεφαλαία γράμματα ΙΣ+ΧΣ  .

   Κυκλικά έγραφε:        Η ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΑΚΗ ΓΕΡΟΥΣΙΑ 1821.¹⁷

Βουλευτήριο, θα λέγαμε,  της Γερουσίας ήταν  ένα κελί του καθαγιασμένου αυτού χώρου, της σταυροπηγιακής, τότε  μονής Ζωοδόχου Πηγής (Χρυσοπηγής), η οποία κτίστηκε το 1443, δηλαδή 10  χρόνια πριν την άλωση της Κων/πόλεως, από τον αρχιερέα Αχίλλειο, τον μοναχό Βησσαρίωνα και με τη συνδρομή αρχόντων της Στεμνίτσας.  Σύμφωνα με την παράδοση οι κληρικοί έκτισαν τη μονή για να εξιλεωθούν από τον Θεό γιατί, ερχόμενοι από την Κων/πολη, σκότωσαν καθ΄ οδόν    δύο Τούρκους οι οποίοι τους είχαν ληστέψει και τους κρατούσαν αιχμάλωτους. Σε επιγραφή πάνω από την είσοδο εντός του ναού, αναφέρεται ως έτος οικοδομήσεως το 1433, που πρέπει να εγράφη λανθασμένα μεταγενέστερα. Στο εσωτερικό της βόρειας πλευράς  άλλη επιγραφή  σε πέτρινη πλάκα αναφέρει ότι η μονή «ανηγέρθη» το 1800, από τον ηγούμενο Γερμανό Κάντζα. Προφανώς εννοεί ότι το 1800 έγινε ανακαίνιση του ναού.           Στο τέμπλο, επιγραφή αναφέρει ότι η μονή κτίστηκε το 1805 με έξοδα του ίδιου ηγουμένου Γερμανού.

Είναι τεχνοτροπίας της εποχής των Παλαιολόγων. Οι αγιογραφίες της είναι του 17^ου  αιώνα.¹⁸

Η Γερουσία έπρεπε να οργανώσει αμέσως το κράτος  από το μηδέν. 

Στις 30 Μαΐου 1821 απεστάλη από την Στεμνίτσα το πρώτο έγγραφο,  προς τις επαρχίες  με μορφή εγκυκλίου 12 άρθρων. Η εγκύκλιος αυτή αποτελεί τον πρώτο στοιχειώδη οργανισμό του ελληνικού κράτους. 

Προέβλεπε τον διορισμό εφόρων, με πρώτη εντολή να έχουν «μεταξύ τους   αγάπη άδολον και χριστιανικήν», καθώς ιστορεί ο φιλικός, Αρχιμανδρίτης  Αμβρόσιος Φραντζής.

Επίσης οι έφοροι, μεταξύ άλλων, εντέλλονταν  για την αστυνομική και διοικητική οργάνωση των επαρχιών, την επιτήρηση υπόπτων κατασκοπείας, τον επισιτισμό του λαού, τη συγκομιδή και διαχείριση των καλλιεργειών που εγκατέλειπαν οι Τούρκοι, τη μέριμνα για τις χήρες και τα ορφανά των νεκρών του Αγώνα, την επιστράτευση «πάντων των δυναμένων να φέρουν όπλα»...κ. ά. Δεν επιβαλλόταν  σε κανέναν η θανατική ποινή.

Μόνο οι ένοχοι προδοσίας θα εδικάζοντο μετά την άλωση της Τριπολιτσάς.  Αυτό το τελευταίο δείχνει το υψηλό φρόνημα των επαναστατών και την πεποίθησή τους για την επιτυχία του Ιερού Αγώνα.¹⁹

Άλλο έγγραφο της Γερουσίας από την Στεμνίτσα με ημερομηνία 1^η  Ιουνίου -21, γνωστοποιεί  ότι έλαβαν 4.000 γρόσια από το γενικό τάνσον, (τον έρανο).²⁰

Επίσης με άλλο έγγραφο  στις 8 Ιουνίου  προς τους πολιορκητές του Ναυπλίου, αντικαταστάθηκε  ο Νικηταράς από τον Κωνσταντίνο Μαυρομιχάλη.²¹

Σώζεται και δεύτερη εγκύκλιος με ημερομηνία 12 Ιουνίου προς τους εφόρους των επαρχιών, οι οποίοι εντέλλονταν όπως ενεργούν τα καθήκοντά τους «δικαίως και αγρύπνως από κοινού».²²

Συντάκτης των εγγράφων ήταν ο Ρήγας Παλαμήδης.²³

Αυτό σημαίνει ότι ασκούσε καθήκοντα γραμματέως της Γερουσίας. Τα υπέγραφε ο πρόεδρος Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης μαζί πάντα με τον ιεράρχη στρατηγό, Θεοδώρητο αναγνωρίζοντας έτσι την πολιτική και πνευματική αξία του. Καπετάν Δεσπότη έλεγε τον Θεοδώρητο ο Κολοκοτρώνης.²⁴

Στις 15 Ιουνίου η έδρα της Γερουσίας μετακινήθηκε στο χωριό Ζαράκωβα των Τρικόρφων.  Στη Στεμνίτσα παρέμειναν τμήματα Δημοσίων Υπηρεσιών.²⁵

Ο πολιορκητικός κλοιός περιέσφιγγε  την καρδιά της Τουρκιάς, την Τριμπολιτσά.

Στην ιερά μονή Αγίου Νικολάου Καλτεζών, πραγματοποιήθηκε η «πρώτη πολιτειακή πράξη» της επαναστατημένης  Ελλάδας, την οποία οι ιστορικοί ονόμασαν «Πράξη των Καλτεζών». Ήταν το πρώτο Σύνταγμα.²⁶

Εδώ, στην ιερά μονή Ζωοδόχου Πηγής Στεμνίτσας,  που σήμερα με θρησκευτική κατάνυξη  και θεωρώ με πατριωτική έπαρση  γιορτάζουμε την ιστορική επέτειο,  ήταν η πρώτη έδρα της Πελοποννησιακής Γερουσίας.

Εδώ υπεγράφησαν οι πρώτες διοικητικές αποφάσεις της πρώτης «Ελληνικής Διοικήσεως»,  οιονεί  πρώτης Κυβερνήσεως με τη Στεμνίτσα πρώτη πρωτεύουσα της Ελλάδας  που  αναγεννιόταν από τις στάχτες της.

 «Ελλάδα, όλους αυτούς να τους θυμάσαι, να τους μακαρίζεις και να τους λαμπρύνεις πατρίδα, γιατί αυτοί σε λευτέρωσαν». Είναι η παρακαταθήκη του Μακρυγιάννη!

Στην ποτισμένη με αίμα ηρώων γη της γεραράς  ευδαίμονος Αρκαδίας, τα δύο μοναστήρια αποτελούν εθνικά μνημεία, διότι σ’ αυτά έλαβαν χώρα γεγονότα υψίστης εθνικής σημασίας.

Έχουμε χρέος, ενωμένοι με αποφασιστικότητα, να αναδείξουμε ακόμη περισσότερο τα ύψιστα αυτά ιστορικά γεγονότα, χωριστά για κάθε μονή, αλλά και ως αλληλένδετα ιστορικά γεγονότα  των δύο μονών.

Έχουμε επίσης Χρέος Μεγάλο, να τιμούμε εκείνους οι οποίοι με το αίμα τους μας άφησαν ελεύθερη την πατρίδα, περισσότερο σήμερα  που αυτή η πατρίδα επαπειλείται με το σύγχρονο υπερόπλο της επικυριαρχίας των Ευρωπαίων του Βορρά, και αυτό το σύγχρονο όπλο είναι το οικονομικό  χρέος, το οποίο δημιουργήθηκε μεθοδευμένα.

Όμως οι Βόρειοι, αποκαλούμενοι εταίροι, να μη ξεχνούν ποτέ, πως οφείλουν τον όποιο πολιτισμό τους στους αρχαίους κλασικούς δασκάλους τους αυτής της πατρίδας, «που έστησε την ιστορία και τη φιλοσοφία του κόσμου» όπως λέει ο Ελληνομανής Θανάσης Στρίκος, αλλά  να μην ξεχνούν και αυτό που  στο διηνεκές τους υπενθυμίζει ο Νομπελίστας Έλληνας ποιητής Οδυσσέας Ελύτης: «Την οργή των νεκρών να φοβάστε και των βράχων τ΄ αγάλματα»!

Ακόμη οι Ευρωπαίοι του Βορρά και της Εσπερίας να έχουν στο νου τους πάντοτε την ιστορική πραγματικότητα: Οι Έλληνες  από αιώνων γράφουν ιστορία, ενώ  αυτοί ψάχνουν ακόμα τις καταβολές τους.  Δεν θα τη σβήσει αυτή την ιστορία κανένας δανειστής και κανένα μνημόνιο!  

Όσο προσπαθούν να αποκόψουν τους Έλληνες από τις πατρογονικές αξίες και  τις ρίζες τους, τόσο περισσότερο τους συσπειρώνουν και χαλυβδώνουν τη σύνδεση με το ένδοξο παρελθόν τους.

Εμείς ως απόγονοι ενδόξων και επιφανών προγόνων να έχουμε  επίγνωση ότι φέρουμε βαρύ σταυρό, την βαριά παρακαταθήκη και τώρα  έχουμε ύψιστο καθήκον, να σηκώσουμε ψηλά την Ελλάδα  στα βάθρα της αξιοπρέπειάς της. Φθάνει πια να προσκυνάμε τους «εταίρους» μας του Βορρά. 

«Ουκ είθισται τοις Έλλησι προσκυνέειν», δεν συνηθίζεται στους Έλληνες να προσκυνούν, έλεγαν οι αρχαίοι πρόγονοί μας και ήλθε στις μέρες μας να το επαναλάβει ο σύγχρονος γιγάντιος ποιητής μας Γιάννης Ρίτσος:  «Ετούτος ο Λαός δεν προσκυνάει κανέναν, παρά μόνον τους νεκρούς του».

Ας είναι αιωνία η μνήμη τους!

EΠΙΛΕΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1-   Ιωάν. Θεοδωρακόπουλου, Πελοποννησιακά, τόμος ΙΑ, σελ. 137.

2- «Ηπειρωτικά Χρονικά», 4 (1929 σελ.111), Αν. Ορλάνδου.

3-  Ασημάκη Καρδάση «Δημητσάνα, μια δοξασμένη πόλη», σελ.71- 86.

4-  Ιωάν. Φιλήμονος, «Δοκίμιον περί Ελληνικής Επαναστάσεως» τόμος  Γ΄ σελ.27.

5-  Ν. Σπηλιάδου, «Απομνημονεύματα συνταχθέντα…» σελ.120.

6- Έρευνα Αθαν. Στρίκου, «Το φέρετρο του Εθνομάρτυρος Γρηγορίου του Ε΄».

     (Αφηγήσεις του Νικολάου Σκλάβου, απογόνου του Νικολέτου Σκλάβου).

7- Διονυσίου Σολωμού, 68 & 69 στροφές από τον «Ύμνον εις την Ελευθερίαν».

 8- Ιωσήφ Ζαφειρόπουλου, «Αρχιερείς & προύχ.της εν Τριπόλει φυλακής…» σελ. 46

9- Τάσου Γριτσόπουλου απόσπασμα  από μελέτη του Σπήλ. Σπηλιάκου:

    «Η εκ της συνελεύσεως  των Καλτεζών     προελθούσα Πελοποννησιακή Γερουσία» (σελ. 349).

10- Σαρ. Καργάκου  «Παθήματα Ελληνικής Ιστορίας», τόμος Β.΄

11- Γενναίου Κολοκοτρώνη, «Ελληνικά Υπομνήματα» σελ.33.                                                          

12- Θ. Κολοκοτρώνη, «Διοίγησις Συμβάντων Ελληνικής Φυλής» τόμος Α΄ , σελ. 72.                                    

13- Φ, Χρυσανθόπουλου – Φωτάκου, «Απομνημονεύματα περί της Ελληνικής Επαναστάσεως»,σελ. 172- 173.

14- Φωτάκου, σελ. 194-195.

15– Σαρ. Καργάκου, «Παθήματα Ελληνικής Ιστορίας, τόμος Β΄».

16- Σαρ. Καργάκου,  «Παθήματα Ελληνικής Ιστορίας, τόμος Β΄».

17-  α) Ιωάν.Φιλήμονος, σελ.296- 297,

       β)  Κ. Παπαρηγόπουλου, «Ιστορία του Ελληνικού Έθνους» σελ.49,

       γ) Σ π. Τρικούπη, «Ιστορία του Ελληνικού Έθνους»,σελ.222.

18- Βασιλ. Χαραλαμποπούλου, «Ι. Μονή Προδρόμου Γορτυνίας», σελ. 52- 54.

19- Ιάκ.Βισβίκη, «Η πολιτική δικαιοσύνη κατά την Ελληνική Επανάσταση».

20– Αμβροσίου Φραντζή,  «Ιστορία της αναγεννηθείσης Ελλάδος», σελ. 250- 251.

21- Ιωάν. Φιλήμονος, σελ. 448- 449.

22- Αμβροσίου Φραντζή,  «Ιστορ. της αναγενν. Ελλ.», σελ. 248- 249.

23 - Ιωάν. Φιλήμονος, σελ. 298   και Αμβροσίου Φραντζή  σελ. 243.

24 - Ιωάν. Θεοδωρακόπουλου, Πελοποννησιακά, τόμος ΙΑ΄«Θεοδώρητος ο Βρεσθένης», σελ. 137.

25 -Γεωργ. Θεοφίλη, «Η Στεμνίτσα και οι Αγωνισταί της το 1821», σελ.35.

26 - Απόστ. Δασκαλάκη, δημοσ. εφημ. «Ελεύθερος Κόσμος» 13/12/1977.

Ο πρόεδρος του Πατριωτικού Συνδέσμου Καλτεζών Αθανάσιος

                         Ψυχογιός απηύθυνε χαιρετισμό.

 Ο υφυπ. Εθνικής Άμυνας Δημήτρης Ελευσινιώτης. 

Ο αντιφερ/χης Βαγγέλης Γιαννακούρας.

Ο δήμαρχος Γορτυνίας Γιάννης Γιαννόπουλος.

Η αντιδήμαρχος Γορτυνίας Μαρίνα Διαμαντοπούλου – Τρουπή.

*Αναδημοσίευση από την εφημερίδα "Αρκαδικό Βήμα"  Ιουνίος 2013 - αρ. φυλ. 246